ఆర్టీసీలో తొలి మహిళా బస్ డ్రైవర్‌గా సరిత — సాధికారతకు నిలువెత్తు నిదర్శనం
ఒకప్పుడు గడప దాటలేని మహిళలు నేడు విశ్వాన్ని సంచరిస్తున్నారు. వంటింటి నుంచి వాహన స్టీరింగ్‌కి, కుటుంబ భాధ్యతల నుండి కార్యాలయాల దాకా — ప్రతీ రంగంలో స్త్రీ శక్తి స్ఫురణిస్తోంది. అట్టడుగు నుంచి పైకి ఎదిగిన మహిళల్లో తాజాగా పేరు తెచ్చుకుంటున్న వ్యక్తి వాంకుడోతు సరిత. తెలంగాణ రాష్ట్ర రోడ్ ట్రాన్స్‌పోర్ట్ కార్పొరేషన్ (TGSRTC) చరిత్రలో తొలి మహిళా బస్ డ్రైవర్‌గా రికార్డు సృష్టించిన సరిత అందరికీ ప్రేరణగా నిలుస్తున్నారు.
జూన్ 14: చరిత్రలోకి అడుగుపెట్టిన రోజు
2025 జూన్ 14 — ఈ తేదీ తెలంగాణ ఆర్టీసీ చరిత్రలో ప్రత్యేకమైనది. అదే రోజు వాంకుడోతు సరిత హైదరాబాద్‌ నుంచి మిర్యాలగూడకు బస్సు నడిపారు. ఆర్టీసీ అధికారిక విధుల్లోకి ప్రవేశించిన మొదటి మహిళా డ్రైవర్‌గా ఆమె నిలిచారు. పురుషాధిక్యం గల రంగంగా భావించే బస్సు డ్రైవింగ్‌లో మహిళగా ఆమె అడుగుపెట్టిన తీరు విశేషం.
ఇతివృత్తం: ఓ సాధారణ గ్రామ బాలిక నుంచి స్టీరింగ్ పట్టిన మహిళ
సరిత జన్మించి పెరిగింది యాదాద్రి భువనగిరి జిల్లాలోని సంస్థాన్ నారాయణపురం మండలం సీత్య తండా అనే చిన్న గ్రామంలో. వాంకుడోతు రాంకోటి – రుక్కా దంపతుల ఆరుగురు సంతానంలో ఐదో సంతానం సరిత. చిన్నతనంలోనే ఆర్థిక సమస్యలు తీవ్రంగా ఎదురయ్యాయి. పెద్ద అక్కల పెళ్లిళ్ల కోసం తండ్రి మూడెకరాల భూమిని అమ్ముకోవడంతో కుటుంబ జీవనం కష్టాల్లో పడింది. అప్పటికే పదో తరగతి చదువుతున్న సరిత చదువు మానేసి కుటుంబానికి అండగా నిలవాల్సి వచ్చింది.
ఆటో నడకతో మొదలైన ప్రయాణం
వేసవి సెలవుల్లో దేవరకొండకు అక్క ఇంటికి వెళ్లిన సరిత, అక్కడ తన బావ దగ్గర ఆటో నడక నేర్చుకుంది. కొద్ది రోజుల్లోనే ఆటో నడిపే నైపుణ్యాన్ని సాధించింది. అయితే బావ అనారోగ్యంతో మృతిచెందడంతో, తన తల్లిదండ్రులు, తమ్ముడితో పాటు అక్కను కూడా ఆదుకోవాల్సిన బాధ్యత సరిత భుజాలపై పడింది. ఆపై దేవరకొండలో ఆటో నడిపే పని మొదలుపెట్టింది.
ఆత్మస్థైర్యం, వేషభాష మార్చడం
ఆటో నడిపేటప్పుడు ఎదురయ్యే వేధింపులు, రోడ్డుపైన ఆకతాయిల సమస్యల వల్ల సరిత తాను ఒక మహిళ అని గుర్తుపడే విధంగా ఉండకూడదని నిర్ణయించుకుంది. జుట్టు కత్తిరించుకొని, ప్యాంట్-షర్టు ధరించి, తనను ఒక పురుషుడిలా మార్చుకుంది. కానీ ఆత్మస్థైర్యం మాత్రం కోల్పోలేదు. ప్రైవేట్‌గా పదోతరగతి పూర్తి చేసి, హెవీ వెహికిల్ డ్రైవింగ్ లైసెన్స్ పొందింది.
ఆర్టీసీ అవకాశాన్ని కోల్పోయిన క్షణం
2010లో నల్లగొండ ఆర్టీసీ డిపోలో డ్రైవర్ పోస్టులకు నోటిఫికేషన్ విడుదలైంది. సరిత దరఖాస్తు చేసిన ఏకైక మహిళ. కానీ ఆ సమయంలో, మహిళల్ని డ్రైవర్లుగా నియమించలేమని అధికారుల నుంచి ఆమె దరఖాస్తును తిరస్కరించారు. ఈ నిర్ణయంతో ఆమె నిరుత్సాహపడలేదు. మరింత గట్టిగా ప్రయత్నించాలని నిశ్చయించుకుంది.
ఢిల్లీకి వెళ్లిన దిశా మార్గం
కొన్ని సంవత్సరాల పాటు ప్రైవేట్ కాలేజీలో బస్సు నడిపిన సరితకు 2014లో ఒక అరుదైన అవకాశం లభించింది. ఢిల్లీ ట్రాన్స్‌పోర్ట్ కార్పొరేషన్ (DTC) ద్వారా డ్రైవర్‌గా ఎంపికయ్యారు. అప్పటి నుంచే ఆమె దేశంలో ప్రభుత్వ రంగంలో బస్సు నడిపిన మొదటి మహిళా డ్రైవర్‌గా గుర్తింపు పొందారు.
రోజుకు 135 కి.మీ. వరకు బస్సు నడిపే సరిత ఢిల్లీలో విశేషంగా పేరుతెచ్చుకున్నారు. సరోజినీ నగర్ డిపోలో ఆమె విధులు నిర్వహిస్తూ పలువురు ప్రయాణికుల అభిమానాన్ని గెలుచుకున్నారు.
అవార్డులు, పురస్కారాలతో గౌరవం
సరిత ప్రతిభను గుర్తించిన ఢిల్లీ ప్రభుత్వం ఆమెను అనేక అవార్డులతో సత్కరించింది. 2018లో రాష్ట్రపతి రామ్ నాథ్ కోవింద్ చేతులమీదుగా ప్రత్యేక పురస్కారం అందుకున్నారు. అంతేగాక కిరణ్ బేడీ చేతులమీదుగా “ఉమెన్ అచీవర్స్” అవార్డు కూడా అందుకున్నారు.
తెలంగాణకు తిరిగొచ్చిన ఆమె సాహసం
ఢిల్లీలో ఉన్న సరిత ఒప్పంద ఉద్యోగిగా పనిచేస్తుండటంతో ఆర్థికంగా భారం ఎక్కువగా పెరిగింది. అందులో భాగంగా, ఆమె స్వస్థలమైన తెలంగాణకు తిరిగిరావాలని నిర్ణయించుకుంది. నల్గొండ జిల్లా మంత్రి కోమటిరెడ్డి వెంకట్ రెడ్డిని కలసి, తాను ఆర్టీసీలో ఉద్యోగం కావాలని విన్నవించింది. ఆయన మధ్యవర్తిత్వంతో రవాణా మంత్రి పొన్నం ప్రభాకర్, ఆర్టీసీ ఎండీ సజ్జనార్ లతో మాట్లాడారు.
ఈ కృషి ఫలించింది. తెలంగాణ ప్రభుత్వం స్పెషల్ రిక్రూట్‌మెంట్ కింద ఆమెకు ఉద్యోగాన్ని కల్పించింది. చివరికి, జూన్ 14న డ్యూటీలో చేరి, తొలి మహిళా డ్రైవర్‌గా చరిత్రలోకి ఎక్కిపోయింది.
స్త్రీ సాధికారతకు మార్గదర్శిని
సరిత సాహసంతో మహిళలు కూడా రవాణా రంగంలో రాణించగలమని నిరూపించారు. ఇది కేవలం వ్యక్తిగత విజయమే కాదు — స్త్రీ సాధికారతకు శకటబంధంగా మారిన ఉదాహరణ. ఆమె కథ ఎంతో మంది యువతులకు స్పూర్తిదాయకంగా నిలుస్తోంది.
ముగింపు
వాంకుడోతు సరిత విజయ గాధ అనేక మంది మహిళలకు ఒక వెలుగు చుక్క. అసాధ్యాన్ని సాధ్యంగా మార్చిన ఆమె దారిలో నడవడానికి ఎంతో మంది ఎదురుచూస్తున్నారు. ఆమె కృషి, పట్టుదల, ధైర్యం ఇవన్నీ సమాజానికి గర్వకారణాలు. తెలంగాణ ఆర్టీసీలో ఆమె అందించిన మొదటి అడుగు, రేపటి రోజుల్లో మరిన్ని మహిళలకు మార్గదర్శకంగా నిలవాలని ఆశిద్దాం.